‘Ik dacht dat ik nooit meer uit het zwarte gat zou komen.
Maar dat lukte dus wél!’
Op donderdag 30 oktober werd in theater Markant in Uden het startsein gegeven voor het depressiepreventieprogramma STORM in de regio noordoost en Land van Cuijk. Binnen dit programma zorgen scholen, hulpverleners en ketenpartners er samen voor dat signalen van somberheid bij jongeren snel worden opgepikt én aangepakt. Hoe waardevol dat is, verwoordde een jongere (20) tijdens de startbijeenkomst: “Ik geloofde niet dat ik in staat was om ooit weer uit dat diepe, zwarte gat omhoog te kruipen. Maar dat lukte dus wél! Ik ben veel sterker dan ik dacht.”
STORM staat voor Strong Teens and Resillient Minds. Het programma stimuleert de ontwikkeling van een positief zelfbeeld, weerbaarheid en veerkracht bij jongeren. Zij leren hun negatieve gevoelens om te buigen, zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot gezonde volwassenen. Uniek aan deze aanpak is de inzet op preventie, de stevige, regionale ketensamenwerking tussen scholen, hulpverleners en andere partijen, en het wetenschappelijk onderzoek naar wat écht werkt.
School als startpunt
De eerste drie STORM -projecten (noordoost, zuidoost en mbo) in Oost-Brabant zijn onderdeel van uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. In een vragenlijst wordt alle jongeren op de deelnemende scholen naar hun gevoelens gevraagd, daarna krijgen ze – indien nodig – per project andere vormen van hulp aangeboden. Het actieve STORM-programma duurt een schooljaar. Daarna worden leerlingen voor het onderzoek nog een aantal maanden gevolgd, zodat we de (blijvende) effecten van deze verschillende interventies kunnen meten.
Doorpakken met wat goed werkt
STORM noordoost en Land van Cuijk is het vierde STORM-project, en een vervolg op het onderzoeksproject STORM noordoost. In dit vervolgprogramma worden effectieve methodes uit de andere STORM-projecten geïmplementeerd op alle scholen (voorgezet onderwijs en mbo) in de regio Noordoost-Brabant. Zo wordt de kennis die eerder is opgedaan optimaal benut. Ook de samenwerking met een aantal toonaangevende kennisinstellingen (Trimbos-instituut, Radboud Universiteit, Universiteit Utrecht, Erasmus Universiteit Rotterdam en 113 zelfmoordpreventie) blijft bestaan. Innovaties uit de wetenschap kunnen zo direct worden ingezet in de regio, waardoor de zorg steeds effectiever en efficiënter wordt. De ambitie is dat de aanleg van deze blijvende kennisaorta kan gaan dienen als (inter)nationaal voorbeeld.
‘Ik ben helemaal niet waardeloos!’
Tijdens de startbijeenkomst vertelde Daan Creemers (onderzoekscoördinator Kind & Jeugd bij GGZ Oost Brabant) wat er tot dusver bekend is over het effect van STORM. “We zien dat de groepstraining Op Volle Kracht depressieve gevoelens bij veel jongeren vermindert. Ze ontdekken wat de relatie is tussen gebeurtenissen en hun gedachten, gevoelens en gedrag. Daarna leren ze de negatieve patronen om te buigen.” Ook de jongere die haar verhaal vertelde tijdens de startbijeenkomst, ging daarmee aan de slag. “Ik ben waardeloos; dat zei ik in gedachten constant tegen mezelf. Het zinnetje bepaalde mijn hele leven: wat ik deed, hoe ik me voelde. Door die gedachte uit te dagen, ontdekte ik dat hij helemaal niet waar is. Daardoor sta ik nu heel anders in het leven.”
Echt bijzonder
Arne Popma, voorzitter van de afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie van de NVvP en daarnaast ook voorzitter van de werkgroep ‘onderzoek jongeren en suïcide’, roemde de STORM-aanpak. “De puberteit is een mooie, maar heel kwetsbare periode. STORM neemt jongeren ondanks hun leeftijd echt serieus. Het ervaringsverhaal van deze jongere bevestigt dat onze hulp verbetert als we naar ze luisteren en iets doen met hun feedback. Wat hier aan het ontstaan is, is echt bijzonder. Zo zouden we het overal in Nederland moeten doen.”
Ook Veronique Rose, directeur en waarnemend rector van het Merletcollege in Cuijk, is blij met STORM. “Je denkt dat je je leerlingen kent, maar wij hebben ervaren dat je je daar verschrikkelijk in kunt vergissen. Twee leerlingen deden in de afgelopen jaren een suïcidepoging; bij eentje is het helaas ook gelukt. Beide ervaringen hadden enorm veel impact, ik hoop het nooit meer mee te maken. Dankzij STORM kunnen we iets doen aan preventie.”
Oorsprong van STORM
De oorsprong van STORM voert terug naar 2011, toen onderzoekers van GGZ Oost Brabant en de Radboud Universiteit startten met een onderzoek naar depressiepreventie bij leerlingen op het voortgezet onderwijs. Zij stuitten daarbij regelmatig op jongeren die aangaven zich ernstig depressief te voelen, en soms zelfs suïcidale gedachten hadden. Ook zij krijgen nu binnen STORM de hulp die zij nodig hebben. In 2016 tekenden partners in Oost-Brabant daarvoor een samenwerkingsovereenkomst.